Պետական գնումների գործընթացը Հայաստանի Հանրապետությունում կանոնակարգվում է ՀՀ պետական գնումների մասին օրենքով:
Ենթադրենք որևէ պետական հաստատությանը անհրաժեշտ է որևէ գույք, և նա այն ձեռք բերելու համար ներկայացնում է իր հայցը' պետական բյուջեի միջոցով այն գնելու համար: Այստեղ առաջանում է պետական գնումը, ինչը չենք կարող ասել այն դեպքում, երբ կազմակերպությունը իր միջոցների հաշվին կատարում է ուղղակի գնում:
Ներկայացվում է գնումների պլան, որտեղ նշվում է պահանջվող իրերի ցուցակը: Ենթադրենք կազմակերպությանն անհրաժեշտ սեղանների, աթոռների տեսականու և քանակի վերաբերյալ ցուցակ: Այնուհետև հայտարարվում է մրցույթ և համապատասխան ընկերությունները կարող են ներկայացնել իրենց առաջարկները /հայտերը/:
Տենդերում պարտադիր նշվում է ժամկետը, որի ընթացքում ցանկանում է ընկերությունը այն ձեռք բերել: Առաջինը նշվում է ապրանքի քանակը, որակը և, իհարկե, մատակարարման ժամկետը: Եվ համապատասխան ժամկետում առավել մատչելի գներով ներկայացված ընկերության փաթեթը դառնում է շահող:
Ահա և այստեղ է, որ առաջանում է մրցակցության հետ կապված խնդիրներ, որոնք պատժվում են օրենքով սահմանված կարգով:
Առաջին դեպքը, որ կարող է լինել, այն է' միևնույն սեփականատերը, ունենալով գրանցված տարբեր անվանումներով ընկերություններ, ներկայացնում է յուրաքանչյուրի անունով առանձին փաթեթ, սահմանելով նրանցում առկա տեսականիները տարբեր գներով: Արդյունքում ցանկացած ընտրության դեպքում' շահող է ճանաչվում իր ընկերությունը:
Երկրորդ' առավել տարածված ձևը, դա հորիզոնական պայմանավորվածության ձևն է: Տվյալ դեպքում մի քանի ընկերություններ, որոնք պետք է գործեն միմյանցից անկախ, նախնական պայմանավորվածություն են ունենում միմյանց հետ: Համաձայն պայմանավորվածության, առաջին տենդերի ժամանակ շահում է Ա կազմակերպությունը, երկրորդի ժամանակ' Բ, երրորդի' Գ և այսպես շարունակ:
Հաջորդ ձևը, որ կցանկանամ ներկայացնել, ներկայացնենք շինարարական կազմակերպությունների օրինակով: Ենթադրենք հայտարարվել է մանկապարտեզի վերանորոգման համար տենդեր: Օրինակ' որևէ տարածաշրջանում գտնվող մանկապարտեզի համար հավանական շահող է համարվում այդ տարածաշրջանում գտնվող շինարարական ընկերությունը: Եվ երբեմն ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ տվյալ շինարարական կազմակերպությունները մշտապես հաղթող են ճանաչվել տվյալ տարածաշրջանում:
Եվրոպայում և Հայաստանում պետական գնումների բնույթը միմյանցից փոքր-ինչ տարբերվում է: Ինչպես ԵՄ օրենսդրության համապատասխան հոդվածներով /հոդված 101, 102, 103/, այնպես էլ ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանվում են' ինչպիսի խախտումների դեպքում է կիրառվում համապատասխան պատժամիջոցները:
Հենց սրանք էլ հանդիսանում են այն մրցակցային խնդիրները, որոնք առաջանում են պետական գնումների ' կազմակերպությունների կողմից փաթեթները ներկայացնելու գործընթացի ժամանակ: