Մի քիչ երկար եմ գրելու, բայց ձեզ լուսավորելու համար եմ գրելու։
2018-ին Հայաստանում մարդիկ դուրս եկան փողոց, քանի որ ուզում էին երջանիկ ապրել։ Նրանց թվում էր, թե «ավտորիտար» ռեժիմով կառավարվող երկրում իրենք դժբախտ են և հենց հաստատվի լիբերալ արժեքներ, իրենք միանգամից երջանկանալու են։
Մեր պես երկրների դժգոհության պատճառը ոչ այնքան աղքատությունը, հիվանդությունները, կոռուպցիան կամ քաղաքական ճնշումներն են, որքան ավելի առաջադեմ ու տնտեսապես կայուն երկրների կյանքի չափանիշների հետ համեմատությունը։ Օրինակ, բոլորս էլ ուզում ենք ապրել ֆրանսիացու պես, վաստակել ամերիկացու պես և Ալպերում դահուկ քշել շվեյցարացու պես։
Եգիպտոսի նախկին նախագահ Հոսնի Մուբարաքի ժամանակ միջին եգիպտացու համար սովից, հիվանդությունից կամ բռնությունից մեռնելու հավանականությունը շատ ավելի ցածր էր, քան Ռամզես 2-րդի կամ Կլեոպատրայի օրոք։
Եգիպտացիների մեծ մասի նյութական բարեկեցությունը երբևէ ավելի բարձր չէր եղել։ Թվում էր՝ երբ 2011-ին նրանք փողոց դուրս եկան, պետք է պարեին՝ իրենց բախտի համար Ալլահին փառք տալով, բայց փոխարենը նրանք դուրս եկան, որպեսզի ազատվեն ատելի Մուբարաքից, որովհետև իրենց կյանքը համեմատում էին ոչ թե փարավոնների ժամանակներում իրենց նախնիների կյանքի հետ, այլ իրենց ժամանակակիցների, որոնք ապրում էին հարուստ Արևմուտքում։
Կենսաբանները համարում են, որ մեր մտքերն ու հույզերը կառավարում են կեսնաքիմիական մեխանիզմները։ Համաձայն դրանց՝ երջանկությունը որոշվում է ոչ թե արտաքին պարամետրերով՝ աշխատավարձ, սոցիալական հարաբերություններ, քաղաքական իրավունք, այլ նյարդերի, նեյրոնների, սինապսների բարդ համակարգով և կենսաբանական ակտիվ նյութերով՝ սերոտոնին, դոպամին, օքսիտոցին։
Ոչ ոք երբեք չի երջանկանում վիճակախաղում շահելով, տուն գնելով, պաշտոնի բարձրացումով, ոչ էլ անգամ իրական սեր գտնելով։ Մարդկանց երջանկացնում է միայն մեկ բան՝ հաճելի զգացողությունը մարմնում։ Նա, ով հենց նոր շահել է վիճակախաղում կամ նոր սեր է գտել ու ցնծությունից թռչկոտում է, արձագանքում է ոչ թե փողին կամ սիրեցյալին, այլ այն տարատեսակ հորմոններին, որոնք խրախճանք են անում իր արյան մեջ, ու էլեկտրական ազդակների փոթորիկին, որ փայլատակում է նրա ուղեղի տարբեր հատվածներում։
Հակառակ երկրի վրա դրախտ ստեղծելու մեր բոլոր մտադրությունների՝ մեր կենսաքիմիական համակարգը, ըստ երևույթին, ծրագրված է պահպանելու համար երջանկության որոշակի մակարդակ։ Եթե վերցնենք 10 բալանոց սանդղակը, ապա մարդիկ կան, որոնց երջանկությունը տատանվում է 6-ից 9-ի միջակայքում, բայց ժամանակի ընթացքում այն հաստատուն կանգնում է 8-ի վրա։ Այս մարդկանց համար երջանիկ լինելուն ոչ մի բան չի խանգարի։ Անգամ ամենատհաճ իրավիճակում նրանք պահպանում են իրենց կենսախնդությունն ու երջանկությունը։ Մենք բոլորս էլ ճանաչում ենք այդպիսի մարդկանց։
Եվ հակառակը, կան մարդիկ, որոնք կարծես թե ամեն ինչ ունեն երջանիկ լինելու համար, բայց իրենց երջանկության ցուցանիշը 3 է։ Նա օլիմպիական չեմպիոն էլ դառնա, երբեք դրանից չի երջանկանա։ Խոստովանենք, որ մենք բոլորս ունենք նման ծանոթներ։
Ֆրանսիական Մեծ հեղափոխությունից հետո, երբ կարծես թե բոլորը պետք է երջանիկ լինեին, քանի որ միապետը գլխատված էր, հողը բաժանված էր գեղջուկներին, հռչակված էին մարդու իրավունքնեըր, ազնվականությունը ճնված էր և այլն և այլն, ֆրանսիացիների կենսաքիմիան չփոխվեց։ Նա, ում գենետիկ վիճակախաղում կենսուրախ կենսաքիմիա էր բաժին ընկել, հեղափոխությունից հետո էլ երջանիկ էր, իսկ ում բախտը քիչ էր բերել կենսաքիմիայի հարցում, թե՛ Ռոբեսպիերի, թե՛ Նապոլեոնի օրոք շարունակում էր փնթփնթալ այնպես, ինչպես դրանից առաջ՝ Լյուդովիկոս 16-ի ու Մարի Անտուանետայի օրոք։
Կենսաբանները երբեք Բաստիլը չէին գրավի, երբեք հեղաշրջումներ և հեղափոխություններ չէին անի մարդկանց երջանիկ դարձնելու համար, քանի որ գիտեին, որ դա լուծում չէ։ Մարդկանց թվում է, թե այս կամ այն քաղաքական պրոցեսներն ու զարգացումները վերջապես կլուծեն իրենց վատ կենսաքիմիայի խնդիրը, բայց այդպես էլ ամեն անգամ դատարկաձեռն են մնում։
Երջանիկ լինել նշանակում է հաճելի զգացողություններ ունենալ։ Ոչ ավել, ոչ էլ պակաս։
Երջանկությունը գալիս է ներսից։ Փողը, հասարակության մեջ դիրքը, պլաստիկ վիրահատությունները, շքեղ տներն ու իշխանությունը երջանկություն չեն բերում։ Հարատև երջանկությունը գալիս է ներսից, դա սերոտոնինն է, դոպամինն ու օքսիտոցինը։ Վերջինի մասին ապրիլի 7-ին գրառում էի արել, կտեղադրեմ մեկնաբանություններում։
Ինչու գրեցի այսքանը, ձեր զահլեն էլ տարա. ասելու համար, որ եթե դու ողջ կյանքդ անհաջողակ ես հերիք չէ, դեռ մի բան էլ վատ կենսաքիմիա ունես, ապա պարտադիր չէ մի ողջ երկիր ու պետականություն վարի տալ, իշխանության բերել մի դեգեներատի, որը քեզ խոստանում է երջանիկ դարձնել։ Ու դա էլ այն դեպքում, երբ հենց ինքը դժբխատությունների մի ողջ կծիկ է։
Եթե դու ողջ կյանքդ անհաջողակ ես հերիք չէ, դեռ մի բան էլ վատ կենսաքիմիա ունես, ապա պարտադիր չէ մի ողջ երկիր ու պետականություն վարի տալ, իշխանության բերել մի դեգեներատի, որը քեզ խոստանում է երջանիկ դարձնել
11:45 - 11.Մայիս.2021
Առաջարկում ենք նաև
06/03/24 11:56
Մեր նպատակն է Հայաստանը դարձնել բարձր տեխնոլոգիական տնտեսություն ունեցող երկիր. վարչապետը հանդիպել է եգիպտացի գործարարներին
09/05/21 18:25
Հրաշքներ չենք խոստանում, բայց երաշխավորում ենք քրտնաջան աշխատանքով արագորեն երկիրը դուրս բերել այս վիճակից. Սաղաթելյան
23/11/20 14:58
Այն նույն մարդիկ են փախել դիրքերից, որոնք իշխանության են բերել դավաճան Նիկոլ Փաշինյանին
08/10/20 11:05
Ինձ բերել է այստեղ երջանիկ կյանքի համար պայքարը. Աշոտ Փաշինյանը կամավորների հետ մեկնում է ռազմաճակատ (տեսանյութ)
27/06/20 19:22
Ես հավատում եմ ազատ, անկախ Հայաստանի երջանիկ ապագային, միայն թե ոչ ձեր իշխանության օրոք, պարոնա՛յք. դուք ձեզ 2 տարում սպառեցիք
09/06/20 16:44
«Պնդուկ» մականումով Արմեն Պետրոսյանը փորձում է Ֆեյսբուքում հայտնի դառնալ. Ալեն Սիմոնյան
21/01/20 11:55
Նիկոլը դարձյալ հաստատում է, որ պետություն ու պետականություն ասված կատեգորիաներն այս իշխանության համար աբստրակտ պատկերացումներ են
30/11/19 19:00
Հայկական շրջան կամ Եգիպտոսի ոսկեդարը (1074-1162)
28/10/19 17:06
Հարգելի Սերժ Թանկյան, դիտած կլինեք «Ջոկերը». գոնե հիմա հասկանո՞ւմ եք, թե ո՞ւմ եք Հայաստանում բերել իշխանության
08/05/19 12:20
Եթե այտերիդ փոսիկներ ունես, բախտդ շատ է բերել. ահա թե ինչու…
Ամենադիտված
Լրահոս
13:20
Սարսռել կարելի է այն մտքից, թե տավուշցիները ինքնապաշպանական խմբեր կստեղծեն պաշտպանվելու համար. Հովհաննիսյան
14:07
Եվրոպան այսուհետ լինելու է այն կոնֆետը, որով իշխանությունը կազմակերպելու է իր բոլոր պրոցեսները. Հովհաննիսյան
11:31
Մինչ Փաշինյանը և թիմակիցները զվարճանքի մեջ են. Ադրբեջանը դիվանագիտական նախապատրաստություն է տեսնում
13:20
Իսրայելը պատերազմին զուգահեռ հասցնում է ամենշաբաթյա ռեժիմով ռազմական մատակարարում հասցնել Ադրբեջանին. Աբրահամյան
13:20
Ինչքան հայոց բանակն էր պարտված Արցախն ազատագրելու ժամանակ, այնքան էլ ռուսական բանակը՝ Ուկրաինայում. Շարմազանով
12:40
Իշխանության մնալը երաշխավորում է աղետ, բայց իշխանափոխությունը մեխանիկորեն չի ենթադրում լավ զարգացում. Վահե Հովհաննիսյան
11:00
ԱԽ քարտուղարի կողմից ՌԴ-ի հասցեին վերջերս հնչեցրած մեղադրանքը մտահոգիչ իրավիճակ է ստեղծում. Աբրահամյան
14:30
Ադրբեջանը արտահոսքի միջոցով փորձում է ՀՀ-ին մեղադրել նախապատրաստվող գործողության մեջ. Աբրահամյան
18:10
Պաշտոնյաներն այնպես են խոսում, կարծես նրանց խնդրանքով չէին ռուս զինծառայողները տեղակայվել ՀՀ-ում․ Տիգրան Աբրահամյան
11:49
Նիկոլը տարածաշրջանային ցլամարտի ձևաչափը դարձնում է 2+1՝ Ադրբեջան, Թուրքիա+Ռուսաստան, հերթում Իրանն է
12:00
Ներքին Հանդում վերջին սադրանքը աստիճանաբար տեղափոխվեց հակառուսական բախումների դաշտ. Աբրահամյան
12:16
Ֆրանսահայ հերոսի մասին հուզիչ տեքստեր հնչեցնողը զուգահեռ երկարացնում է զոհված հերոսի ծնողի կալանքը
10:30
Ալիևի երդմնակալության ելույթը խորքային իմաստով ուղղված էր ոչ միայն ՌԴ-ի, Իրանի,այլ նաև Թուրքիայի դեմ
13:00
ՀՀ-ն երբեք ՌԴ-ից այսքան կախված չի եղել, որքան այսօր՝ Փաշինյանի ձախողված բեմադրությունների պատճառով. Աշոտյան
12:35
ՌԴ-ն դիտորդների տեղակայումն ընդունում է որպես իր ներկայությանը, ազդեցությանն ու հեղինակությանը հասցվող վտանգ
13:01
Ալիևն ասում էր ՀՀ տարածք ենք ներխուժել, որ ավելի հստակ հասկանանք` հայերը ռևանշի՞ են դիմում, թե՞ ոչ
09:07
Ադրբեջանին զսպելու միակ ճանապարհը համարժեք, իսկ որոշ դեպքերում` անհամարժեք (անհամեմատ մեծ) հարված հասցնելն է. Տիգրան Աբրահամյան
10:31
Մեկ շաբաթվա մեջ ինչ ասես չգրվեց, էլ սահմանագիծ հատածը ԵՄ «շպիոն» է, էլ լեռնագնաց է, էլ զբոսաշրջիկ
12:59
Հիմնական ռեսուրսը պետք է ուղղվի բանակին, եթե սա զուգահեռ չարվի, ապա հետևանքները շատ ծանր են լինելու
11:00
Մեր ազգը իսկապես գտնվում է խորը ճգնաժամի մեջ, այդ իմաստով համաձայն եմ Սրբազան հոր հետ․ Չալաբյան
16:00
Իշխանությունները որ խելք ունենային, այս հայտարարություններով կփակեին այսպես կոչված անկլավների թեման
10:20
Ինչպե՞ս բնաջնջել և իսպառ վերացնել հայությանը․ սա էր Նիկոլի հարցազրույցի իմաստը․ Արտակ Զաքարյան
10:50
ՀՀ իշխանության` երկրի վերջին խորհրդանիշները զոհաբերելուն ի պատասխան Անկարայից հորդորներ են հնչում
11:20
Ադրբեջանն իր գործողություններով վնաս է հասցնում Արևմուտքի` Հարավային Կովկասում ռազմավարական նպատակին
10:24
Իշխանությունը հանձնման ենթակա տարածքների մասով նախապես մեղավորների շրջանակ է ուրվագծում․ պատգամավոր
15:33
Թուրքիան ռազմական գործողություններ է սկսել Իրաքում․ սա ևս մեկ ցուցիչ է, թե ինչպիսի «հարևաններ» ունենք․ իրանագետ
11:40
Ինչո՞ւ է Փաշինյանը շարունակում խոսել Արցախի հանձնումից և փորձում արդարացնել իր քայլերը․ պատգամավոր
11:20
Ինչ-որ փուլում կա´մ Հայաստանը գնալու է նոր տարածքների հանձնման, կա´մ Ադրբեջանը պատերազմ է սկսելու
09:17
Սերժը ՄԱԿ-ի ամբիոնից «գրողի ծոցն» էր ուղարկում Թուրքիային, իսկ Նիկոլի ժամանակ ՀՀ-ն դառնում է վիլայեթ. Շարմազանով