1915 թվականին Հայ ժողովրդի դեմ իրականացված ցեղասպանությունը մեր ժողովրդի ողբերգական էջերից է, սակայն դրան զուգահեռ պետք է միշտ հիշել, որ այդ հրեշավոր ոճրագործությունը գործած անձինք իրենց կյանքով են պատասխան տվել: Օսմանյան կայսրության և ոչ մի պարագլուխ, ով համակարգում էր հանցավոր գործողությունները, չխուսափեց պատժից:
Հայ վրիժառուները գտան նրանցից յուրաքանչյուրին և ենթարկեցին արդար դատաստանի: Մահվան «դատապարտվեցին» անգամ հայ դավաճանները, որոնք ծախվել էին թշնամուն: Դավաճանի տեսակը մարդկային կատեգորիա է և մեր օրերում նույնպես այն շարունակում է գոյատևել այլ ճղճիմ տեսակների կողքին:
Վերջին ժամանակաշրջանի զարգացումները կրկին վկայում են դրա մասին: Եթե «մարդը» վաճառում է իրեն,ապա վաղ թե ուշ գնորդ կգտնվի, բնականաբար, զուտ մեկանգամյա օգտագործման նպատակով: Երեկ տեղակություն տարածվեց, որ ընդամենը ամիսներ առաջ, մեր բանակի մասին Բաքվում ասուլիս տվող Վահան Մարտիրոսյանն Ադրբեջանի կողմից տեղափոխվել է երրորդ երկիր:
Վստահ եմ, որ դավաճան Վահանը, Ռամիլն ու մնացածները նույնպես չեն խուսափելու պատժից:
Էական չէ, թե որքան ժամանակ կպահանջվի դրա համար, բայց որ պատմական արդարությունն իր խոսքը կասի ՝ կասկածից վեր է: Նաև մեր թշնամի հարևանները պետք է հիշեն այն բոլոր կազմակերպիչներին, որոնք ոչնչացվեցին Հայ վրիժառուների կողմից:
Այն ժամանակներից մինչ օրս շատ բան է փոխվել, բայց արդարադատության ձեռքերը դրանից չեն կարճացել և ոչ ոք, երբեք չի խուսափելու պատժից:
Մենք չենք մոռացել դա 101 տարի հետո, չենք մոռանա նաև 1001 տարի անց:
Վահե Էնֆիաջյան
