Երկու հրամանատար' ճակատագրի խաչմերուկներում... Նկարում զորավար Դրաստամատ Կանայանն է ու վրացի գեներալ Գեորգի Կվինիտաձեն' զինակիցների հետ: Ուշագրավ է, որ երկու զինվորականների ճակատագրերը շատ նմանություններ ունեն: Նրանք դեռեւս 1914-16 թթ. Կովկասյան ճակատում ուս-ուսի տված քաջաբար կռվում էին ռուսական բանակի կազմում' թուրքերի դեմ: Հետագայում երկուսն էլ զբաղեցրել են իրենց նորանկախ երկրների բարձրագույն զինվորական պաշտոնները, 1920-21 թթ. մարտեր են մղել Հայաստանի ու Վրաստանի անկախությունը պաշտպանելու համար, իսկ խորհրդայնացումից հետո' երկուսն էլ արտագաղթել են և մահացել օտարության մեջ:

 

Միայն մեկ անգամ ճակատագիրը այդ երկուսին հանեց դեմհանդիման: Դա 1918 թ. դեկտեմբերին էր' հայ-վրացական ռազմական կոնֆլիկտի օրերին, եւ այդ արտակարգ իրավիճակում' նրանցից մեկը պետք է հաղթած դուրս գար, իսկ մյուսը' պարտված:


1918 թ. աշնանը վրացական զինուժը ռազմակալել էր Լոռու չեզոք հայտարարված գոտին' փորձելով բռնակցել այն Վրաստանին: Այդ զորամիավորման հրամանատարական կազմի մեջ էր նաեւ Գեորգի Կվինիտաձեն: 1918-ի դեկտեմբերի 13-ին Հայաստանի կառավարությունը արտակարգ նիստում հանձնարարում է Դիլիջան-Լոռի զորախմբի պետ Դրաստամատ Կանայանին՝ մաքրել Լոռին վրացիներից:

 

Զորավար Դրոյի ընդհանուր հրամանատարությամբ հայկական զինուժի կողմից իրականացրած մեկշաբաթյա այդ բլիցկրիգը դասվում է հայոց բանակի տարած ամենափայլուն հաղթանակների շարքին: Ամեն ինչ ավարտվում է Դրոյի կողմից ղեկավարած հայկական ուժերի լիակատար հաղթանակով' վրացական բանակը պարտություն է կրում: Դեկտեմբերի 31-ին դաշնակից պետությունների միջամտությամբ կնքվում է զինադադար, ու Լոռին վերջնականապես անցնում է Հայաստանին:

 

Ռուբեն Շուխյան