Ապրիլի 24-ին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի՝ Երևան չժամանելու մասին կասկածները հայության մեջ տարածվում են Լոնդոնի պատվերով: Թեմզայի վրա մինչ օրս չեն կարող հաշտվել հայերի մոտ ռուսամետության բարձր մակարդակի հետ և, բացի այդ՝ նման ապատեղեկատվությամբ՝ անգլիական վարչակարգը փորձում է արդարացնել արքայական ընտանիքի ներկայացուցիչների մասնակցությունը Գալիպոլիի խրախճանքին: Լոնդոնում որոշել են մասնակցել Էրդողանի այս նախաձեռբնությանը մի քանի պատճառներով. նախ դրանով կփորձեն հեռու պահել Թուրքիային Ռուսաստանի հետ մերձեցումից, երկրորդը՝ ցույց տալ, թե Եվրամիությանը անդամակցելու բանալին գտնվում է ոչ թե Բեռլինում կամ Փարիզում, որոնք, 100-ամյակի այս օրերին ցուցադրեցին հայության հետ իրենց համերաշխությունը, այլ Լոնդոնում: Սակայն ամենակարևոր փաստը այն է, որ Հայոց ցեղասպանությանկամզակերպման հետևրում կանգնած է ոչ այնքան Գերմանական կայսրությունը, որքան հենց Մեծ Բրիտանիան: Բնական է, որ իմ այս գրառումը մեծ հակադարձ կհանդիպի անգլաֆիների մոտ, բայց փաստեմ, 1878 թվականին, երբ Սան Ստեփանոյի պայմանագրով Արևմտյան Հայաստանում պետք է բարեփոխումներ կատարվեին, պայմանագրի տապալողը հենց Լոնդոնն էր: Բեռլինի կոնֆերանսում անգլիական դիվանագիտությունը փոխեց հոդվածի բովանդակությունը, բարեփոխումները տանելով «համաեբվրոպական» հովանու տակ: Փոխարենը Բարձր Դռնից նրանք ստացան Կիպրոսը: 1914 թվականին, երբ Թուրքիան պատերազմի մեջ մտավ՝ Եգիպտոսն ու Կիպրոսը պաշտոնապես անջատվեցին Օսմանյան կայսրությունից և հայտարարվեցին բրիտանական, որը փաստացի անեքսիա էր: Բացի այդ՝ հայերը խանգարում էին Լոնդոնին՝ Եգիպտոսից Պարսից ծոց ցամաքային կապ ստեղծելու հարցում, քանի որ Մեծ Բրիտանիան անհանգստացած էր, որ Ռուսաստանը՝ տիրանալով Արևմտյան Հայաստանին, կտապալի այդ նախագիծը: Արդյունքում, թեև գերմանական ներդրումների շնորհիվ՝ կառուցվեց Ստամբուլ - Բաղդադ երկաթգիծը, 1918 թվականից այն ծառայեցվեց բրիտանական միապետությանը, քանի որ Պաղեստինի, Հորդանանի, Իրաքի վրա «հովանավորություն» ստանալուց հետո Եգիպտոսից Պարսից ծոց ցամաքային կապը դարձավ իրականություն: Պետք չէ մոռանալ նաև, որ 1918-1919 թվականներին ՝ Անդրկովկասում գտնվող բրիտանական զինվորական հրամանատարությունը պահանջեց Արցախի ազգային խորհրդին ճանաչել Ադրբեջանի գերիշխանությունը՝ տարբեր սպառնալիքներով հասնելով իրենց նպատակի: Արդյունքում, երբ բրիտանական զորքերը Շուշիում էին՝ 1919 օգոստոսին տեղի ունեցավ Շուշիի հայերի ջարդեր, բրիտանացի զինվորները ոչ մի փամփուշտ չծախսեցին ՝ հայերին պաշտպանելու համար: Ավելին՝ Լոնդոնի նախաձեռնություն էր նաև 1918-19թվականներին Պոնտոսի հույների կոտորածները, քանի որ նրանք ևս ռուսամետ էին, և ապագայում կարող էին հայտնվել ռուսական ազդեցության ոլորտում կամ ապահովել Ռուսաստանի մասնակցությունը Սև ծովի հարավային ափին: Եվ զարմանալի չէ, որ մինչ օրս չեն բացվում ցեղասպանությանը վերաբերող լոնդոնյան արխիվները, քանի որ դա մեծ սկանդալ կառաջացնի և պատմության շատ գաղտնիքներ կբացահայտի,, Այ հենց դա է պատճառը, թե ինչու անտեսելով սեփական պատմությունը, անարգելով Դարդանելների ափին իր, իր դաշնակիցների 70 հազար զինվորների հիշատակը՝ Լոնդոնյան «սերուցքը» մասնակցում է Գալիպոլիի «կլոունադային», այն դեպքում, որ Ավստրալիայում և Նորվեգիայում մինչ օրս այդ օրը ճակատամարտին մասնակցած և զոհված զինվորների հիշատակի օր է:Անձմաբ Էրդողանը գիտի, որ իրականում ճակատամարտի 100-ամյակը որևէ կապ չունի ապրիլի 24-ի հետ, նույնը՝ նաև Լոնդոնում, բայց, ինչպես ասում են՝ show must go on!!,,


Իսկ ինչ վերաբերվում է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի ՝ Հայաստան գալուն, ասեմ՝ ԳԱԼՈՒ Է, և քիչ է , որ գալու է, այլ նախատեսվում է հանդիպում Ֆրանսիայի նախագահ Օլանդի հետ:
Պետք է, որ Գալիպոլիի «միջոցաոումների», որպես պատմական իրադրություն և Օսմանյան կասրության այն ժամանակի դաշնակից մասնակցեր Գերմանիայի որևէ ներկայացուցիչ, և դա դեռ արդարացված կլիներ: Բայց Գերմանիան, մաքրագործվելով ֆաշիզմից, այնքան խոհեմ է, որ չի ցանկանում իրեն դասի ոճրագործության սատարողների շարքին: Ավելին՝ Գերմանիայում նախագահի մակարդակով կընթանան Ցեղասպանության կապակցությամբ միջոցառումներ: Եվ թեև պարզ չէ, թե ով կներկայացնի Գերմանիան Երևանում, բայց հստակ է, որ Բեռլինն գոնե այդ հարցում Երևանի կողքին է:: Սա ևս նյարդացնում է Լոնդոնին, և պատահական չէ, որ մի քանի ամիս նույն անգլասերները ախպատեղեկատվություն են տարածում, թե Գերմանիան չի ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը: Ճանաչել է՝ ավելին՝ խոհրդարանի մակարդակով, իսկ Գերմանիան խորհրդարանական դաշնային հանրապետություն է: Եվ այն, որ Գերմանիայի նախագահն ու կանցլեռը մասնակցում են նման միջոցառումների՝ դրա վառ ապացույն է:
Անդրադառնալով նաև այն «թեժ» լուրերի, թե Ռուսաստանը հետ է կանգնում ցեղասպանության ճանաչումից և դատապարտումից, ինչպես գրում են լրագիր.ամ-ի արևմտամետ վերլուծաբանները՝ ասեմ, որ ոչ միայն դատապարտում է... Ապա ինչպե?ս կբացատրեք, որ այդ օրը ռուսաստանյան բոլոր դպրոցներում կանցկացվի Հայոց ցեղասպանությանը նվիրված բաց դաս: Պետք չէ այդպես աճապարել... Նախ պարզաբանեք, թե ինչու են լռում Վաշինգտոնում և Լոնդոնում, նոր փորձեք ինչ որ տրամադրություններ սերմացնել.... Եվ պետք չէ աղավաղել փաստերը

 

 

Բագրատ Մովսիսյան