Հայաստանում հայտնաբերված բժշկական գործիքները պատրաստվել են դեռեւս Ք.ա. 3-րդ հզ.: Հայ բժիշկները կարողացել են զարկերակի, լեզվի, աչքերի ու մաշկի դիտարկման միջոցով պատկերացում կազմել հիվանդի ընդհանուր վիճակի մասին: Զարգացած է եղել դատական բժշկությունը: Այն սկզբնավորվել է Հին Հայաստանում եւ Հին Չինաստանում Ք.ա. 2-րդ հազարամյակի սկզբին: Հայաստանում կատարվել են դիահերձումներ, մի բան, որ Եվրոպայում իրականացվել է միայն XVI դարից սկսած: Հայտնաբերված հնագույն բժշկական գործիքները վկայում են իրականացված վիրահատությունների մասին։ XII-XIV դարերում Հայաստանում կատարվել են կեսարյան հատումներ, ներքին ուռուցքների հեռացումներ, զանազան հիվանդությունների վիրահատական բուժումներ և այլն։

 

 

Վիրահատության ժամանակ օգտագործվել են ընդհանուր ու տեղային ցավազրկման միջոցներ, իսկ վերքերը կարելու համար' մետաքսե թել։ Միջնադարյան հայ բժշկությունը տեսական ու պրակտիկ հարցերում կանգնած է եղել ժամանակի առաջավոր բժշկագիտության դիրքերում։ Հայտնի է, որ Կիլիկիայում որոշ դեպքերում կարողանում էին վերականգնել մարդու տեսողությունը. օրինակ' Հեթում Բ-ն տեսողությունը կորցրել էր, բայց բժշկվեց։ Իրականացվում էր ատամի անցավ բուժում ու հեռացում: Հայտնի է, որ բազմաթիվ վենետիկցիներ, ջենովացիներ ու ֆլորենցիացիներ իրենց զավակներին ուղարկել են Կիլիկիա' բժշկական կրթություն ստանալու համար:

 

 


Հայե՛ր, գիտե՞ք, որ