Ստալինի ընթերցանության սովորական նորման եղել է օրական մոտ 300 էջ: Նա միշտ զբաղվում էր ինքնակրթությամբ: Նրա զարգացվածության իրական մակարդակի մասին պատկերացում կարելի է կազմել դատելով նրա կարդացած և ուսումնասիրած գրքերի քանակով: Նրա գրադարանը կազմված էր ավելի քան 20 հազար կտոր գրքից:

 

Ստալինը միշտ աշխատում էր առաջ անցնելով ժամանակից մի քանի տասնյակ տարիներ: Նրա կառավարման արդյունավետությունը կայանում էր նրանում,որ նա իր առջև դնում էր հեռահար նպատակներ ,և այսօրվա խնդրի լուծումը դառնում էր հետագա լայնամաշտաբային ծրագրերի իրականացման գրավական:

 

Ստալինը չէր պայքարում օղու դեմ,նա պայքարում էր մարդկանց ազատ ժամանակի դեմ: Սպորտը արտակարգ զարգացում էր ապրում,հատկապես սիրողականը: Ամեն կազմակերպություն կամ ընկերություն ուներ իր աշխատակիցներից կազմված սպորտային խմբեր: Քիչ թե շատ մեծ գործակալությունները պարտավոր են ունենալ մարզադաշտեր և հոգ տանել դրանց մասին:

 

ԽՍՀՄ բոլոր քաղաքներում ստալինյան ժամանակներից մնացել են զբոսայգիներ: Դրանք նախատեսված էին մարդկանց հանգստի համար: Դրանք ունեին էին ընթերցասրահներ և խաղասրահներ(շախմատ, բիլյարդ),գարեջրատուն,պաղպաղակի խանութ երեխաների համար,պարահրապարակ և ամառային թատրոն: Եթե ստալինյան պլանային համակարգը պահպանվեր և հետագա կատարելագործման հասներ,ապա դեռ 1970թվ ԽՍՀՄ կլիներ ամենաբարձր կյանքի մակարդակ ունեցող երկրների լավագույն եռյակում:

 

Ստալինը նման էր Լենինին,սակայն վերջինիս ֆանատիկոսոությունը տարածվում էր ոչ թե Մարքսի,այլ սովետական ժողովրդի վրա,Ստալինը ֆանատիկորեն ծառայում էր նրան: Ստալինը ինքն իր նկատմամբ շատ տնտեսող էր: Հագուստիս ոչ մի ավելորդ բան չուներ,այն ինչ ուներ երկար ժամանակ հագնում էր,այնքան որ մաշվի: Պատերազմի ժամանակ Ստալինը իր տղաներին ռազմաճակատ է ուղարկել:

 

Ստալինի անձնական արխիվը ոչնչացվել է վերջինիս մահից անմիջապես հետո:

 

 

Արամ Խաչատրյան