1945 մայիսի 8-ին Գերմանիան հանձնվեց և այդ նույն օրը Ալժիրում արաբները դուրս եկան փողոց՝ Ֆրանսիայի կողմից գաղութացման դեմ ցույցի: Սա հանգեցրեց բախումների և զոհերի երկու կողմից, որին հաջորդեց ֆրանսիացիների կողմից իրականացված լայնամասշտաբ սպանություններ՝ մինչև 30,000-ի հասնող զոհեր արաբների մեջ: Որոշ աղբյուրներ սա նաև ցեղասպանություն են համարում:
1960-ին Բելգիայի գաղութացումից ազատված Կոնգոյի առաջին վարչապետ Լումուբային Բելգիայի և ԱՄՆ հատուկ ծառայությունները վերացրին (անհետ) նրա համար, որ վերջինս ուզում էր պետականացնել Կոնգոյի հանքահումքային ռեսուրսները, որոնք պատկանում էին եվրոպական և ամերիկյան կորպորացիաներին:
1953-ին Անգլիայի և ԱՄՆ հատուկ ծառայությունների կազմակերպած հեղաշրջման արդյունքում Իրանի վարչապետ Մուսադաղը կանալանավորվեց և Շահին կրկին բերեցին իշխանության: Մուսադաղի «մեղքը» այն էր, որ ուզում էր պետականացնել Իրանի հանքահումքային ռեսուրսները, մասնավորապես նավթը, որի մեծ բաժինը այդ շրջանում կառավարվում էր անգլիական կորպորացիաների կողմից:
1621-ին հոլանդացիները ցեղասպանեցին Բանդա կղզու ժողովրդին համեմունքի արտադրության և առևտրի վրա մոնոպոլիա հաստատելու համար:
1919-ին, 1921-ին, դրանից առաջ և հաջորդիվ ու շարունակաբար անգլիացիների կողմից գաղութացված Հնդկաստանի բնակիչների կոտորածները տեղի էին ունենում գաղութացման դեմ բողոքները ճնշելու համար:
1500-ից սկսած, ավելի քան 300 տարի ամերիկյան մայրցամաքում հնդկացիների կազմակերպված և շարունակական բնույթ կրող կոտորածները երվրոպացի գաղութարարների կողմից իրականացվում էր նրանց պատկանող հողերը զավթելու համար: Արդյունքում մի ամբողջ ժողովուրդ բնաջնջվեց:
Եվրոպական գաղութացման արհավիրքների շարքը կարելի է երկար թվարկել: Նման գործելաոճի են դիմել նաև այլ կայսերական պետություններ, օրինակ, օսմանյանն ու ռուսականը:
Ինչու եմ սրանց մասին գրում: Մի քաղաքագետ կա, որ իրեն դեմոկրատ է համարում, շարունակաբար ռուսներին չարիք է համարում մեր պետության համար և պնդում է, որ եվրոպացիները մեզ համար բարիք կլինեն: Այս անձը կամ աշխարհի պատմության միայն մի կողմը գիտի, կամ էլ բացահայտ հանրության լայն զանգվածների ականջներին հակառուսական տրամադրություններով համեմված մակարոն է կախում: Հետն էլ հակառակ կարծիք կամ անհամաձայնություն ունեցողներին ապուշ է անվանում:
Սույն պարոնը և նրա ջատագովները այդպես էլ չեն կարողանում հասկանալ, որ մեր խնդիրների աղբյուրը ինքներս ենք և պետք է մտածել ոչ թե նրա մասին, թե ում թևի տակ մտնել, թե ում ստրկանալ և ում ռեսուրսը դառնալ, այլն նրա, թե ինչպես ենք մենք մեր երկրի տերը դառնալու և մեր ռեսուրսներն ու պետությունը ինքնուրույն կառավարելու՝ նաև այլոց հետ հարաբերություններ կառուցելով (և՛ Եվրոպայի, և՛ Ռուսաստանի, և՛ ԱՄՆ-ի և հարևանների ու այլոց):
Իհարկե նշածս բարդ գործընթաց է և ամեն մեկի խելքի բանը չէ: Պետություն կառուցելը իրապես ամեն մեկի խելքի բանը չէ, բայց դե քարվան կտրող քաջնազարյան քաղաքագետների և քաղաքական համարվող ճառասացների պակաս չունենք, որոնք հանրությանը էլ ավելի են խճճում՝ փոխանակ խելամիտ ճանապարհով ուղղորդելու:
Իհարկե Եվրոպան շատ է փոխվել, ԱՄՆ-ը նույնպես: Ի դեպ, գրածս ոճիրները փաստեր են, որ նրանք ընդունել են: Ռուսաստանը նույնպես փոխվել է, դե այլևս սովետական չէ, ապրում է կապիտալիստական, ավելի շուտ եվրոպական շուկայական տնտեսության կանոններով: Համենայն դեպս, աշխարհը դեռ մրցում է ռեսուրսների համար՝ ինչպես նախկինում: Եվ այս պայքարում Ռուսաստանն ու Արևմուտքը հակառակորդներ են, իսկ մենք այդ երկուսի արանքում ենք և դեռ ռեսուրս պետություն ենք, քանի որ արժեք չենք ստեղծում: Եթե մենք չունեցանք մեր սեփական շահերից բխող անկախ քաղաքական գիծ, այդ արևմուտք-արևելք հակամարտության մարտադաշտը մեր տունն է լինելու:
Եթե մենք չունեցանք մեր սեփական շահերից բխող անկախ քաղաքական գիծ, այդ արևմուտք-արևելք հակամարտության մարտադաշտը մեր տունն է լինելու
12:35 - 24.Մայիս.2021
Առաջարկում ենք նաև
13/07/21 12:50
Հայաստանի ինքնիշխանությունն ու պետական կառավարումը կործանած փաշինյանն ու նրա թիմն անցել են ցեղախմբային վրեժխնդրության վարքագծին
01/08/23 13:20
Ես չեմ հասկանում, թե ինչու Երևանի ընտրություններին չգնացինք միասնական «Հանրության թեկնածու»-ով
25/07/23 23:04
Լավրովը հայտարարել է Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների գագաթնաժողով անցկացնելու ծրագրի մասին
25/07/23 13:37
Մենք գործ ունենք մի շատ վատ իրավիճակի հետ, որտեղ բոլորը վարում են իրենց շահերից բխող քաղաքականություն. Բաբայան
02/06/23 16:37
ՀՀԿ-ի կյանքը ոչ մի գրոշ չարժի, եթե չպայքարենք անկախության ու հայկական Արցախի գաղափարի համար
20/02/23 11:45
3,5 տասնամյակ առաջ Լաչինի ճանապարհը կրկին փակ էր, բայց ձեր անսասան կամքով բացվեց կյանքի ճանապարհը
16/06/22 10:23
«Արդարադատությունը ծայրահեղ ծանր վիճակում է, դատական համակարգը հեղինակազրկվում է». «Փաստ»
16/04/22 19:42
Արցախի անվտանգային նոր համակարգը ձևավորվում է ՌԴ խաղաղապահների հետ. Արայիկ Հարությունյան
24/01/14 11:31
Ինչո՞ւ է Financial times-ի լրագրողն այդքան ոգևորվել հայկական սմարթֆոնով, երբ բոլորս գիտենք, որ այն հավաքվում է Հայաստանից դուրս
08/05/13 16:47
Լուսինե Բադալյան.«Քաղաքական գործիչը մարդ չէ»
27/03/13 13:13
Պրակտիկ արատ և տեսական առաջադիմություն
Ամենադիտված
Լրահոս
17:03
Կամ Նյու Նորքի ջահն է հարվածելու կապիտուլյանտի գլխին, կամ թուրքական կիսալուսինն է կանգնելու կոկորդին
10:29
Տավուշի թեման նույն Արցախի թեման է, բայց այդ մասին զգուշացնողներին «քացու տակ էին գցում»․ Տիգրան Աբրահամյան
12:40
Փաշինյանի Տավուշ կատարած վերջին այցը նպատակ ուներ «սրբագրել» Ոսկեպար կատարած նախորդ այցի սխալները. Աբրահամյան
13:30
Ռուս խաղաղապահների դուրսբերումն Արցախից ընդգծում է մեր տարածաշրջանում առկա բազմամակարդակ խնդիրները
13:20
Պետության պահպանման տակ գտնվող անձին պետական մակարդակով ահաբեկելը նշանակում է, որ պետություն չկա
11:40
Մի քանի հարյուր մետրի վրա կանգնած զինվորի նկատմամբ իշխանության վերաբերմունքը արտահայտվում է ճառերով. Տիգրան Աբրահամյան
09:05
Սփյուռքում դրա դիմաց խալիներ փռող, Ցեղասպանություն վերապրածների ժառանգներ, լա՞վ եք. Ռուբեն Մխիթարյան
10:20
Վտանգավոր հայտարարություն, հիանալի և արագ կառուցվող «գործնական փաստարկ»` Թուրքիային. Հակոբ Բադալյանը՝ Ցեղասպանության զոհերի անվանացանկի մասին
14:40
Մեր պետությունը մեծ դրեյֆի մեջ է, պատկերացրեք՝ բաց ծովում ինքն իրենից անկախ գնում է․ Հովհաննիսյան
10:40
ԵՄ-ն Բաքվին պետք է հասցնի ուղերձներ առ այն, որ չի հանդուրժի հատկապես խաղաղ բնակիչների թիրախավորումը
14:10
Ամսի 5-ին հայ ժողովրդին կառաջարկվի արևմտյան կոնֆետ՝ Ռուսաստանի և Իրանի հանդեպ «սառնության» դիմաց. Վահե Հովհաննիսյան
13:33
Իրանական տելեգրամյան ալիքներն արդեն մի քանի օր է՝ չեն դադարեցնում Ադրբեջանի հասցեին մեղադրանքները
12:05
Ադրբեջանում քրեական գործեր են հարուցվել և հեռակա հետախուզում հայտարարվել ՀՀ 18 քաղաքացիների նկատմամբ
12:00
Փաշինյանը Հայաստան պետությունը աշխարհաքաղաքական լուրջ խաղացողից դարձրեց աշխարհաքաղաքական «բոմժի» կարգավիճակի. Շարմազանով
13:35
ՀՀ-ում ապրող ցանկացած հայ պիտի գիտակցի, որ վաղը իշխանությունը հենց իր տունը կարող է հանձնել թշնամուն. Աբրահամյան
16:33
Մեր կնքած CEPA-ն վեկտորների համադրում էր, իսկ այսօրվա «եվրամերձեցումը»՝ ՀՀ-ն թնդանոթի միս կիրառելու
16:28
Փաշինյանի «հիմնավորումները» զավեշտալի և քաոսային են․ ԲՈՒՀ-երը Երևանից չհանելու 7 պատճառ․ Աշոտյան
13:20
Սարսռել կարելի է այն մտքից, թե տավուշցիները ինքնապաշպանական խմբեր կստեղծեն պաշտպանվելու համար. Հովհաննիսյան
14:07
Եվրոպան այսուհետ լինելու է այն կոնֆետը, որով իշխանությունը կազմակերպելու է իր բոլոր պրոցեսները. Հովհաննիսյան
11:31
Մինչ Փաշինյանը և թիմակիցները զվարճանքի մեջ են. Ադրբեջանը դիվանագիտական նախապատրաստություն է տեսնում
13:20
Իսրայելը պատերազմին զուգահեռ հասցնում է ամենշաբաթյա ռեժիմով ռազմական մատակարարում հասցնել Ադրբեջանին. Աբրահամյան
13:20
Ինչքան հայոց բանակն էր պարտված Արցախն ազատագրելու ժամանակ, այնքան էլ ռուսական բանակը՝ Ուկրաինայում. Շարմազանով
12:40
Իշխանության մնալը երաշխավորում է աղետ, բայց իշխանափոխությունը մեխանիկորեն չի ենթադրում լավ զարգացում. Վահե Հովհաննիսյան
11:00
ԱԽ քարտուղարի կողմից ՌԴ-ի հասցեին վերջերս հնչեցրած մեղադրանքը մտահոգիչ իրավիճակ է ստեղծում. Աբրահամյան
14:30
Ադրբեջանը արտահոսքի միջոցով փորձում է ՀՀ-ին մեղադրել նախապատրաստվող գործողության մեջ. Աբրահամյան
18:10
Պաշտոնյաներն այնպես են խոսում, կարծես նրանց խնդրանքով չէին ռուս զինծառայողները տեղակայվել ՀՀ-ում․ Տիգրան Աբրահամյան
11:49
Նիկոլը տարածաշրջանային ցլամարտի ձևաչափը դարձնում է 2+1՝ Ադրբեջան, Թուրքիա+Ռուսաստան, հերթում Իրանն է
12:00
Ներքին Հանդում վերջին սադրանքը աստիճանաբար տեղափոխվեց հակառուսական բախումների դաշտ. Աբրահամյան
12:16
Ֆրանսահայ հերոսի մասին հուզիչ տեքստեր հնչեցնողը զուգահեռ երկարացնում է զոհված հերոսի ծնողի կալանքը
10:30
Ալիևի երդմնակալության ելույթը խորքային իմաստով ուղղված էր ոչ միայն ՌԴ-ի, Իրանի,այլ նաև Թուրքիայի դեմ
13:00
ՀՀ-ն երբեք ՌԴ-ից այսքան կախված չի եղել, որքան այսօր՝ Փաշինյանի ձախողված բեմադրությունների պատճառով. Աշոտյան