Երեկ չէ մյուս օրը լրատվամիջոցները հաղորդեցին ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի խոսքերն առ այն, 2014թ հունվարի մեկից թոշակները կբարձրանան միջին հաշվով 15%-ով, իսկ հուլիսի մեկից աշխատավարձները կավելանան 40%-ով։ Իհարկե սա ոչ մի բարձրացում էլ չէ։ Բանն այն է, որ թոշակների նախորդ բարձրացումից հետո գներն աճել են ավելի քան 15%-ը, իսկ աշխատավարձերի նախորդ բարձրացումից հետո նույն այդ գների աճի, կենսաթոշակային նոր վճարումների (5%) ու եկամտային հարկի նոր դրույքաչափերի (բարձրացվող հատվածը հարկվելու է առնվազն 26%) արդյունքում մնացած փողը միևնույնն է ավելի քիչ է, քան գնաճը։ Ես դեռ առիթ կունենամ 2014-ի բյուջեի քննարկման շրջանակներում ավելի մանրամասն անդրադառնալու աշխատավարձերի ու կենսաթոշակների “բարձրացմանը”։
Հիմա, սակայն, ուզում եմ անդրադառնալ այդ ‘’բարձրացման’’ տեխնիկային։ Եվ այսպես, ըստ մամուլի վարչապետը բառացիորեն հայտարարել է. 2014թ հուլիսի 1-ից աշխատավարձերը կբարձրանան 40%-ով։ Բնական է, խոսքը վերաբերում է պետությունից աշխատավարձ ստացող գործավորներին։ Եվ ուրեմն, ոչ մի նորմալ, դասական մակրոէկոնոմիկա կարդացած վարչապետ այդպիսի բան չպիտի ասի ու, մանավանդ, չպիտի անի։ Միանգամայն ակնհայտ է, որ նորմամլ մարդը թիվ չէր ասի կամ էլ աշխատավարձի 40%-ոց բարձրացումը կաներ այսպես. 2014թ յուրաքանչյուր եռամսյակ աշխատավարձը կբարձրացներ 10%-ով։ Ի՞նչու։ Որպեսզի նվազագայունի հասցներ գնաճային սպասումները և փաստացի ճնշումները։ Աշտավարձի բարձրացումը վարձատրության ինֆլյացիա է (կներեք օգտագործում եմ ինֆլյացիա բառը, որովհետև տվյալ դեպքում գնաճ արտահայտությունը տեղին չէ և պետք չէ հայոց լեզվի “առավելություններն” ամեն անգամ դրսևորել համաշխարհային տերմինները թարգմանելով)։ Այն անպայման պետք է այս կամ այն չափով հավասարակշռվի գների աճով։ Ուրեմն նախօրոք թիվ հայտարարելով և, այ սա շատ կարևոր է, այն միանգամից իրականացնելով (երկնիշ աճի դեպքում) մենք ստեղծում ենք լրացուցիչ գնաճային սպասումներ ու ճնշումներ։ Այս ամենի արդյունքում, գներն ավելի շատ են բարձրանալու, քան աշխատավարձը։ Այսպես կվարվեր, կրկնում եմ, ցանկացած նորմալ գործիչ, բայց ոչ սա։ Արդեն ասել եմ, որ չնայած Տ.Սարգսյանը միջոցներ չի խնայում իր տնտեսագիտական մտահորիզոնը ցուցադրելու, նա ծանոթ չէ ժամանակակից տնտեսագիտությանը։ Գոնե մի անգամ բնագրով մակրոէկոնոմիկա կարդացած լիներ։ Այդժամ կիմանար, որ գոյություն ունի մակրոտնտեսագիտական քաղաքականության տեխնիկա հասկացությունը։ Էլ չեմ խոսում ավելի բարդ բաների՝ մեգամակրոտնտեսական քաղաքականության մասին։ Ապացույցներ լիքը։ Օրինակ, մի քանի ամիս առաջ Դիլիջանի հարկային արտոնությունների հարցն էր քննարկվում։ Ով որ դեմ էր խոսում ազգի դավաճան էին համարում։ Իի դեպ, ասեմ, որ դրսի մեծահարուստները, եթե մի բան են անում Հայաստանում, ապա դա չպետք է լինի անտրամաբանական ու Հայաստանի տնտեսական դաշտին հսկայական վնաս հասցնող հարկային արտոնությունների կամ եկեղեցիներ կառուցելու հաշվին։ Ավելի լավ է, որ նման ներդրումներ չլինեն։ Ինչև, կոնկրետ այս դեպքում առանց ծրագրի ու պարտավորությունների արտոնություններ էին ուզում։ Բնականաբար, ես պահանջում էի ծրագիր ու մեխանիզմ։ Վերցրեցին ու քվեարկեցին այդ արտոնությունները։ Ինձ համար մինչև հիմա պարզ չի, օրինակ, Դիլիջանի դպրոցի ընդունելությունների ժամանակ քաստինգային ծառայություն մատուցած ընկերությունը ի՞նչպիսի առնչություն պիտի ունենա որևէ հարկի, ասենք, ԱԱՀ-ի արտոնությանը։ Մակրոտնտեսական քաղաքականության տեխնիկա գիտությունը, որի գոյության մասին մեր վարչապետը տեղյակ չէ, ասում է. հարկային արտոնությունը տուր այսպես. հարկը թող մուծի, բայց հետո վերադարձրու։ Ի վերջո պրակտիկան ստիպելու է այսպես էլ վարվելու, բայց երբ հուշում էինք, թե արտոնության մասին այդ չարաբաստիը օրենքը գրեք այսպես, ԱԺ մեծամասնությունը բանի տեղ չդրեց։ Կամ մի երկու օր առաջ քննարկում էինք ավելի քան 300 մլն դրամի ներմուծման ժամանակ ԱԱՀ վճարման հետաձգման խնդիրը։ Հարցնում եմ նորաթուխ ֆինանսների նախարարին (վարչապետի բարեկամն է ուղղակի և ունուղղակի իմաստով). ի՞նչպես եք տրամադրում այս արտոնությունը։ Ասում է, քննում ենք, տեսնում ենք ծրագիրը լավն է թե չէ, հետո արտոնություն տալիս։ Եթե չի կատարում, միևնույնն է, 3 տարի հետո տուգանքներով ետ ենք վերցնում։ Պարզ է չէ,որ ոչ-ոք ոչ-մի տուգանք չի վերցրել ու չի վերցնելու։ Պարզ է նաև, որ բիզնես ծրագրերը քննարկելը կառավարության գործը չէ։ Ասում եմ, իսկ կարելի էր պարզապես անտոկոս վարկ տալ։ Օրինակ, ԿԲ-ն կարող էր դա անել կայունացման ու զարգացման հիմնադրամի (մեռանք ասելով ստեղծեք այս բանը) հաշվին։ Որևէ առևտրային բանկի միջոցով իրացնել նման վարկավորումը։ Այ առևտրային բանկը իսկական բիզնես ծրագիր ստուգող է։ Դա նրա գործառույթն է։ Պատասխանը լռություն է։
Մի խոսքով, չարությունից չէ, որ ասում եմ, թե Տ.Սարգսյանը մասնագետ չէ։ Իր շուրջն էլ հավաքում է իրենից ավելի ցածր գիտելիք ունեցողներին։ Ընդհանրապես, ինտրիգան լինելը ձեռք բերովի և խելքի հետ կապ չունեցող երևույթ է։ Խելքը բնածին է։ Եթե չկա, չկա։ Մի բանում է լավ մասնագիտացել. անընդհատ ինչ-որ ստահակներ է գտնում իրեն իսկ պատկանող լրատվամիջոցներով մարդկանց վարկաբեկելու, դատական քաշքշուկներ սարքելու համար։ Իմ իսկ արած ռեֆորմները պարզվում է ինյչ-որ մեկը գրանցել է և հիմա հեղինակային իրավունքի վեճ ունի։ Պլագիատի մեջ իսկական հեղինակների վրա գործ սարքելու փոխարեն լավ կլիներ Ա.Ա.Չերեմուխինի “Паритет покупательной способности и причины отклонения курса рубля от паритета в России” (2005 թ. հրատարակություն) ռուսերենից հայերեն չթարգմանեիր ու Տիգրան Սարգսյան “հեղինակի” անվան տակ որպես “Փոխարժեքի դերը դրամավարկային քաղաքականության մեջ” (2008) մենագրություն չհրապարակեիր։
Բանն այն է, որ թոշակների նախորդ բարձրացումից հետո գներն աճել են ավելի քան 15%
15:27 - 29.Սեպտեմբեր.2013
Առաջարկում ենք նաև
15/08/23 16:10
Արցախում 12-ամսյա գնաճը կազմել է ավելի քան 20 տոկոս
24/08/23 23:40
Քանյե Ուեսթը նոր կնոջն անվանել է «կատարյալ առաջին տիկին»
16/09/22 12:04
Հայկական զինված ուժերը 6 դիրք են հետ վերցրել
09/04/20 20:21
Կարագի և շաքարավազի գներն այս տարվա մարտին ավելի ցածր են եղել, քան նախորդ երկու տարիներին. ՏՄՊՊՀ
25/10/16 14:38
Բեթ-Մենը, Սուպեր-Մենը և Դրայվ-Մենը(Կարեն Կարապետյանը)
08/05/13 16:47
Լուսինե Բադալյան.«Քաղաքական գործիչը մարդ չէ»
28/02/24 18:15
Հայաստանն ու Ադրբեջանը տվյալ փաստաթղթի նախագիծը կդնեն ներպետական շրջանառության մեջ․ ՀՀ փոխվարչապետ
28/02/24 09:50
«Ժողովուրդ». 2020-ին ՀՀ-ում կալանավորների թիվը եղել է 986-ը, փետրվարի 1-ի դրությամբ՝ 1406-ը
31/01/24 17:58
Որևէ մեկից որևէ բան չենք խլում. ֆինանսների նախարարը՝ մասնավոր ընկերություններում կառավարության բաժնեմաս ունենալու մասին
22/01/24 17:20
Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան միության անդրադարձը Լեռնային Ղարաբաղում ադրբեջանական բռնազավթման տնտեսական մոնոպոլիաներին
14/11/23 11:25
NYMEX. Թանկարժեք մետաղների գներն աճել են
Ամենադիտված
Լրահոս
12:00
Փաշինյանը Հայաստան պետությունը աշխարհաքաղաքական լուրջ խաղացողից դարձրեց աշխարհաքաղաքական «բոմժի» կարգավիճակի. Շարմազանով
13:35
ՀՀ-ում ապրող ցանկացած հայ պիտի գիտակցի, որ վաղը իշխանությունը հենց իր տունը կարող է հանձնել թշնամուն. Աբրահամյան
16:33
Մեր կնքած CEPA-ն վեկտորների համադրում էր, իսկ այսօրվա «եվրամերձեցումը»՝ ՀՀ-ն թնդանոթի միս կիրառելու
16:28
Փաշինյանի «հիմնավորումները» զավեշտալի և քաոսային են․ ԲՈՒՀ-երը Երևանից չհանելու 7 պատճառ․ Աշոտյան
13:20
Սարսռել կարելի է այն մտքից, թե տավուշցիները ինքնապաշպանական խմբեր կստեղծեն պաշտպանվելու համար. Հովհաննիսյան
14:07
Եվրոպան այսուհետ լինելու է այն կոնֆետը, որով իշխանությունը կազմակերպելու է իր բոլոր պրոցեսները. Հովհաննիսյան
11:31
Մինչ Փաշինյանը և թիմակիցները զվարճանքի մեջ են. Ադրբեջանը դիվանագիտական նախապատրաստություն է տեսնում
13:20
Իսրայելը պատերազմին զուգահեռ հասցնում է ամենշաբաթյա ռեժիմով ռազմական մատակարարում հասցնել Ադրբեջանին. Աբրահամյան
13:20
Ինչքան հայոց բանակն էր պարտված Արցախն ազատագրելու ժամանակ, այնքան էլ ռուսական բանակը՝ Ուկրաինայում. Շարմազանով
12:40
Իշխանության մնալը երաշխավորում է աղետ, բայց իշխանափոխությունը մեխանիկորեն չի ենթադրում լավ զարգացում. Վահե Հովհաննիսյան
11:00
ԱԽ քարտուղարի կողմից ՌԴ-ի հասցեին վերջերս հնչեցրած մեղադրանքը մտահոգիչ իրավիճակ է ստեղծում. Աբրահամյան
14:30
Ադրբեջանը արտահոսքի միջոցով փորձում է ՀՀ-ին մեղադրել նախապատրաստվող գործողության մեջ. Աբրահամյան
18:10
Պաշտոնյաներն այնպես են խոսում, կարծես նրանց խնդրանքով չէին ռուս զինծառայողները տեղակայվել ՀՀ-ում․ Տիգրան Աբրահամյան
11:49
Նիկոլը տարածաշրջանային ցլամարտի ձևաչափը դարձնում է 2+1՝ Ադրբեջան, Թուրքիա+Ռուսաստան, հերթում Իրանն է
12:00
Ներքին Հանդում վերջին սադրանքը աստիճանաբար տեղափոխվեց հակառուսական բախումների դաշտ. Աբրահամյան
12:16
Ֆրանսահայ հերոսի մասին հուզիչ տեքստեր հնչեցնողը զուգահեռ երկարացնում է զոհված հերոսի ծնողի կալանքը
10:30
Ալիևի երդմնակալության ելույթը խորքային իմաստով ուղղված էր ոչ միայն ՌԴ-ի, Իրանի,այլ նաև Թուրքիայի դեմ
13:00
ՀՀ-ն երբեք ՌԴ-ից այսքան կախված չի եղել, որքան այսօր՝ Փաշինյանի ձախողված բեմադրությունների պատճառով. Աշոտյան
12:35
ՌԴ-ն դիտորդների տեղակայումն ընդունում է որպես իր ներկայությանը, ազդեցությանն ու հեղինակությանը հասցվող վտանգ
13:01
Ալիևն ասում էր ՀՀ տարածք ենք ներխուժել, որ ավելի հստակ հասկանանք` հայերը ռևանշի՞ են դիմում, թե՞ ոչ
09:07
Ադրբեջանին զսպելու միակ ճանապարհը համարժեք, իսկ որոշ դեպքերում` անհամարժեք (անհամեմատ մեծ) հարված հասցնելն է. Տիգրան Աբրահամյան
10:31
Մեկ շաբաթվա մեջ ինչ ասես չգրվեց, էլ սահմանագիծ հատածը ԵՄ «շպիոն» է, էլ լեռնագնաց է, էլ զբոսաշրջիկ
12:59
Հիմնական ռեսուրսը պետք է ուղղվի բանակին, եթե սա զուգահեռ չարվի, ապա հետևանքները շատ ծանր են լինելու
11:00
Մեր ազգը իսկապես գտնվում է խորը ճգնաժամի մեջ, այդ իմաստով համաձայն եմ Սրբազան հոր հետ․ Չալաբյան
16:00
Իշխանությունները որ խելք ունենային, այս հայտարարություններով կփակեին այսպես կոչված անկլավների թեման
10:20
Ինչպե՞ս բնաջնջել և իսպառ վերացնել հայությանը․ սա էր Նիկոլի հարցազրույցի իմաստը․ Արտակ Զաքարյան
10:50
ՀՀ իշխանության` երկրի վերջին խորհրդանիշները զոհաբերելուն ի պատասխան Անկարայից հորդորներ են հնչում
11:20
Ադրբեջանն իր գործողություններով վնաս է հասցնում Արևմուտքի` Հարավային Կովկասում ռազմավարական նպատակին
10:24
Իշխանությունը հանձնման ենթակա տարածքների մասով նախապես մեղավորների շրջանակ է ուրվագծում․ պատգամավոր